Guzy mózgu występują w różnych formach oraz podtypach zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci. Złośliwe nowotwory mózgu np. glejak wielopostaciowy, którego terapia stanowi jedno z największych wyzwań dla współczesnej onkologii, leczony jest standardowo – w ramach możliwości – poprzez resekcję chirurgiczną, chemioterapię (temozolomid) i napromienianie.
W Stanach Zjednoczonych – w przypadku nawracającego glejaka wielopostaciowego (reccurent glioblastoma) zatwierdzono stosowanie bewacyzumabu – jako celowanego przeciwciała, które zaburza tworzenie naczyń krwionośnych zaopatrujących guz nowotworów.
Immunoterapia złośliwych guzów mózgu stanowi obszar intensywnych badań klinicznych, z którymi wiąże się nadzieje na poprawę skuteczności leczenia tej grupy chorych. Immunoterapia nowotworów mózgu stosowana jest obecnie głównie w ramach badań klinicznych różnych faz – także III stopnia, co oznacza, że nie jest wykorzystywana rutynowo w codziennej praktyce leczenia guzów mózgu.
W trakcie tegorocznej konferencji Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO19) nie zabrakło ciekawych doniesień dotyczących badań klinicznych nad immunoterapią złośliwych nowotworów mózgu – przede wszystkim glejaka wielopostaciowego.
Immunoterapia guzów mózgu – badania kliniczne
Dr Gavin P. Dunn z Siteman Cancer Center – laureat grantu Instytutu Badań nad Rakiem CRI (ang. Cancer Research Institute) zaprezentował podczas ASCO 2019 dwa badania, w których wykorzystano strategie immunoterapeutyczne w leczenia pacjentów z glejakiem wielopostaciowym (glioblastoma) – najbardziej agresywnym i źle rokującym typem guza mózgu.
Dr Dunn omówił badanie kliniczne obecnie znajdujące się obecnie w fazie II, prowadzone we współpracy z mgr Davidem A. Reardon’em z Instytutu Badań nad Rakiem Dana Farber (ang. Dana Farber Cancer Institute). W jego ramach chorzy z nowo zdiagnozowanym glejakiem wielopostaciowym byli leczeni szczepionką, której celem molekularnym był antygen nowotwory znajdujący się na powierzchni komórek nowotworowych – surwiwina.
Surwiwina jest białkiem należącym do rodziny inhibitorów i odgrywa ważną rolę w przetrwaniu komórek nowotworowych. Szczepienie stymulowało odpowiedź immunologiczną przeciwko celowi molekularnemu w przypadku większości pacjentów. Jednocześnie zaobserwowano pozytywną korelację między zwiększoną odpowiedzią układu immunologicznego, a przeżyciem pacjentów. Szczepionka osiągnęła na tyle zadowalające efekty terapeutyczne, że planuje się przejście do fazy III badania.
Następnie, dr Dunn przedstawił próbę kliniczną znajdującą si w I fazie (NCT02658981), w której pacjenci z nawracającym glejakiem byli leczeni immunoterapią, tj. przeciwciałem any-LAG-3 (typ strategii terapeutycznej blokady punktu kontrolnego układu immunologicznego podlegający intensywnym badaniom) lub przeciwciałem anty-CD137 (urelumab – kolejny typ terapii modulującej punkt kontrolny) w porównaniu do leczenia skojarzonego z przeciwciałem anty-PD1 (niwolumab).
Sesja posterowa trzeciego dnia konferencji ASCO 2019 w Chicago zawierała aktualizację wyników badania klinicznego fazy II (NCT02336165). W jego ramach leczono pacjentów z nowo zdiagnozowanym glejakiem terapią skojarzoną, składającą się z kombinacji radioterapii oraz przeciwciała anty-PD-L1 (durwalumab). Spośród 40 uczestników badania, 12,5% odpowiedziało na terapię – włączając pacjenta, u którego stwierdzono kompletną remisję. Po roku 60% pacjentów nadal żyła, a co najmniej 50% pacjentów przeżyło 15 miesięcy. Zdaniem ekspertów, wyniki badania potwierdziły zasadności kontynuowania badań nad zaprezentowana terapią skojarzoną w leczeniu złośliwych nowotworów mózgu.
Film : immunoterapia glejaka wielopostaciowego (glioblastoma)
(źródło: Cancer Research Institute, istnieje możliwość wyświetlania angielskich napisów)
źródło: www.cancerresearch.org, www.ascopost.com
