Kluczowe wnioski IV Sesji Forum Raka Płuca

Czwartego grudnia odbyła się IV Sesja Forum Raka Płuca, która zgromadziła lekarzy oraz pacjentów wokół dyskusji nad sytuacją chorych na raka płuca w Polsce. Podczas Sesji podsumowano zmiany jakie dokonały się w mijającym roku 2021 roku. Przedstawiono wspólne oczekiwania na przyszły 2021 rok.

Diagnostyka raka płuca

• Nadal nie została rozwiązana sytuacja diagnostyki molekularnej nowotworów płuca. Widzimy pilną potrzebę poprawy w obszarze diagnostyki patomorfologicznej, molekularnej oraz genetycznej. Konieczna jest standaryzacja, właściwe finansowanie, szybkość działania, równomierne rozmieszczenie ośrodków diagnostycznych oraz jednoczasowość badań, a nie ich rozproszenie geograficzne i czasowe. Brakuje zarządzeń dotyczących referencyjności ośrodków, które będą przeprowadzać rzetelne badania.
• Z drugiej strony pacjenci identyfikują problem z optymalnym leczeniem, nawet jeśli jest ono możliwe. Ośrodki, które nie mają podpisanych kontraktów z lokalnymi oddziałami NFZ na nowoczesne leczenie, nie zlecają badań molekularnych nowotworów, przez co chorzy nie otrzymują optymalnego leczenia dostępnego w innym ośrodku. Najważniejszym krokiem jest wpisanie obowiązku oznaczenia molekularnego nowotworu płuca już na poziomie diagnostyki.

PRZEJDŹ DO: IMMUNOTERAPIA RAKA PŁUCA

Leczenie nowotworów płuca

• Tylko około 15-20% chorych z rakiem płuca otrzymuje leczenie nowoczesnymi lekami dostępnymi w ramach programów lekowych.
• Ze względu na ograniczanie populacji w programach lekowych, dostęp do nowoczesnej terapii ma tylko 30% chorych, podczas gdy refundacja leków zgodnie z ich rejestracją dałaby szansę na leczenie 50-70% pacjentów.
• Jeśli chodzi o raka płuc, to tylko dwie zmiany pojawiły się na listach refundacyjnych we wrześniu 2020 roku. Zmiany dotyczyły rozszerzenia stosowania niwolumabu w II linii leczenia niedrobnokomórkowego raka płuc. Niwolumab można stosować w raku płaskonabłonkowym lub niepłaskonabłonkowym (niezależnie od stopnia ekspresji PD-L1). Wprowadzono także nowy lek – brygatynib – inhibitor genu ALK również w II linii leczenia niedrobnokomórkowego raka płuca.
• Duże nadzieje związane są ze zmianami w I linii leczenia pacjentów z rakiem płuca zarówno drobno- jak i niedrobnokomórkowym, m.in. poprzez wprowadzenie atezolizumabu i durwalumabu w drobnokomórkowym raku płuca. Chorzy z wyjątkowo agresywnym rakiem drobnokomórkowym, którzy stanowią 15% wszystkich pacjentów, nadal pozostają bez jakiegokolwiek nowoczesnego leczenia. Na liście refundacyjnej zabrakło również pembrolizumabu w połączeniu z chemioterapią w niedrobnokomórkowym płasko i niepłaskonabłonkowym raku płuca, u pacjentów z ekspresją PD-L1 <50%.
• Wartość oczekiwanych leków została oceniona przez zespoły europejskich i polskich ekspertów. Europejskie Stowarzyszenie Onkologii Medycznej (ESMO) bardzo wysoko oceniło wartość kliniczną terapii w konkretnych wskazaniach wskazując na takie leki jak ipilimumab, niwolumab, pembrolizumab, atezolizumab orazozymertynib i durwalumab. Na podstawie opinii polskich ekspertów została stworzona lista TOP 10 ONKO, czyli leków najbardziej wyczekiwanych przez klinicystów o największych korzyściach dla pacjentów. Na liście tej znalazły się aż 3 leki dla pacjentów z rakiem płuca. Na pierwszej pozycji znalazł się durwalumab, który daje szansę na wieloletnie przeżycia chorych z miejscowo zaawansowanym nieoperacyjnym niedrobno-komórkowym rakiem płuca, niemal podwajając odsetek przeżyć 5-letnich, w wielu przypadkach przynosząc szanse na całkowite wyleczenie. Kolejnym oczekiwanym lekiem jest ozymertynib, który jako jedyny, spośród leków z grupy EGFR-TKI, pokonuje barierę krew mózg działając na przerzuty do ośrodkowego układu nerwowego, jednocześnie zmniejszając ryzyko zgonu o 40%, a zwiększając medianę przeżycia 5-letniego o niemal 20 miesięcy. Na liście znalazł się także pembrolizumab w połączeniu z chemioterapią, którego zastosowanie wydłuża przeżycia całkowite o dodatkowe 6-8 i 12 miesięcy (odpowiednio u pacjentów z   płasko- i niepłaskonabłonkowym typem raka).
• W 2020 r. po raz pierwszy Unia Europejska zarejestrowała wleczeniu chorych z rakiem płuca leczenie skojarzone dwóch leków immunologicznych (niwolumabu i ipilimumabu z tylko dwoma cyklami chemioterapii). Rejestracja pozwala na potencjalne włączenie do leczenia skojarzonego ok. 20% nowo zdiagnozowanych pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca, u których nie występuje mutacja w genie EGFR lub aranżacji genu ALK.

Organizacja leczenia i system

• Mimo wielu zapowiedzi nie powstały Ośrodki Doskonałości Leczenia Raka Płuca (Lung Cancer Unit).
• Sytuacja epidemiczna, odcięła wielu potencjalnym chorym drogę do diagnozy i leczenia. Przekształcanie szpitali pulmonologicznych na szpitale jednoimienna lub otwieranie tzw. oddziałów covidowych w niemal wszystkich szpitalach pulmonologicznych powoduje, iż ośrodki pulmonologiczne, zajmując się chorymi na COVID19, mają ograniczone możliwości przyjmowania innych pacjentów. Także personel tych ośrodków regularnie podlega kwarantannie, co ogranicza ograniczoną liczbę dostępnych specjalistów i pielęgniarek.

Postulaty Forum Raka Płuca 2020

1. Nierezygnowanie z diagnostyki u pacjentów z ryzykiem wystąpienia raka płuca w dobie COVID-19oraz pilne wdrożenie programu przesiewowego wobec raka płuca w tej sytuacji.
2. Docenienie leczenia skojarzonego z zastosowaniem radioterapii w leczeniu pacjentów z rakiem płuca.
3. Rozszerzenie opcji terapeutycznych w pierwszej linii leczenia oraz zapewnienie dostępu do leczenia konsolidującego po radiochemioterapii dla chorych z drobno- i niedrobnokomórkowym rakiem płuca już od stycznia 2021 roku.
4. Rzetelne informowanie pacjentów o możliwości innowacyjnego leczenia w programach, nawet jeśli dana placówka nie prowadzi takiego leczenia.
5. Uporządkowanie sytuacji w diagnostyce raka płuca, dającej szanse na szybkie wdrożenie skutecznego leczenia – obowiązek oznaczenia molekularnego nowotworu.
6. Umożliwienie finansowania wykonywania jednego badania panelowego, a nie rozciągniętych
   w czasie badan sekwencyjnych.
7. Tworzenie referencyjnych placówek diagnostyki molekularnej – przynajmniej jedna w województwie.

Uczestnicy IV Sesji Forum Raka Płuca

• dr hab. n. med. Dariusz M. Kowalski, prezes Polskiej Grupy Raka Płuca, przewodniczący Forum Raka Płuca, kierownik Oddziału Zachowawczego Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie.
• dr hab. n. med. Rodryg Ramlau, kierownik Katedry i Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
• Małgorzata Maksymowicz–twórczyni oraz koordynatorka grupy Rak płuca na Facebooku, które jest forum dyskusyjnych dla pacjentów.
• dr hab. n. med. Paweł Krawczyk, kierownik Pracowni Immunologii i Genetyki w Katedrze i Klinice Pneumonologii, Onkologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
• dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski, kierownik Kliniki Chirurgii w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.
• Aleksandra Rudnicka, Rzeczniczka Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.

źródło: materiały prasowe, zwrotnikraka.pl

PRZEJDŹ DO: DOSTĘP DO IMMUNOTERAPII W POLSE